![]() |
|
องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านขวาง อำเภอมหาราช จังหวัดพระนครศรีอยุธยา |
คำนำ
หนังสือ ”มหัศจรรย์บ้านขวาง” เล่มนี้ ของตำบลบ้านขวาง อำเภอมหาราช จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีวัตถุประสงค์เพื่อแนะนำสถานที่ท่องเที่ยว ประเพณี วิถีชีวิตของตำบลบ้านขวาง เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ความเป็นมาของชุมชน คลองหนองหม้อ คลองบางแก้ว พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ พระสุวรรณศีลาจารย์และสินค้าขึ้นชื่อของตำบลบ้านขวางตำบลบ้านขวาง ให้บุคคลทั่วไปและผู้ที่สนใจเกี่ยวกับชุมชนได้ทราบประวัติความเป็นมาของชุมชนของตนเอง
ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสือเล่มนี้คงเป็นประโยชน์กับผู้สนใจ ได้ศึกษาค้นคว้า อนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์ของชุมชนตำบลบ้านขวาง วัด บุคคลสำคัญ ไม่มากก็น้อย
ถ้าหากข้อมูลที่นำมาเสนอ มีข้อผิดพลาดประการณ์ใด กราบขออภัยมา ณ โอกาศนี้ด้วย
องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านขวาง
![]() |
ศาลเจ้าพ่อดอนแตงเป็นศาลที่ชาวตำบลบ้านขวางเคารพบูชามากราบไหว้เป็นประจำ นิยมนำรูปปั้นสัตว์ต่างๆ เช่น ช้าง ม้า ไก่ชน ฯ มากราบไหว้ |
![]() |
ท่านเจ้าคุณพระสุวรรณศีลาจารย์ ที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เจ้าอาวาสวัดสุวรรณเจดีย์ ท่านเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวอำเภอมหาราช ด้วยการรักษาโรคกระดูก การรักษากล้ามเนื้อและเส้นเอ็นด้วยน้ำมันสมุนไพร |
![]() |
หลวงพ่อจันทร์ สันนิษฐานกันว่า สมัยก่อนมีต้นจันทร์ขึ้นอยู่ข้างองค์พระ ชาวบ้านขวางจึงเรียกกันว่าหลวงพ่อจันทร์ วัดสุวรรณเจดีย์ |
![]() |
พระพุทธรูปปางไสยยาสน์ ก่ออิฐถือปูนหอไตร สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2442 โดนอธิการทองสร้าง เจ้าอาวาสวัดในสมัยนั้นเป็นประธานก่อสร้าง |
![]() |
เจดีย์องค์ใหญ่ริมน้ำ มีอายุเก่าแก่กว่าหอไตร ปัจจุบันชำรุดทรุกโทรมอยู่มาก แต่ยังพอเห็นซากเดิม ชาวบ้านขวางเล่าขานกันว่า หลวงพ่อเสงี่ยม(เจ้าอาวาสองค์ปัจจุบัน) พบเห็นพระยอดธงทอง 2 องค์ บริเวณนี้ โดยไม่ ได้ทำการขุดใดๆ นับเป็นสิ่งมหัศจรรย์แก่ผู้พบเห็น |
|
|
องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านขวาง มี ดต.เล็ก รัมมะนพ เป็นนายกอบต. มีทัศนียภาพที่สวยงามโดยมี กระถางต้นไม้ประดับเรียงอย่างสวยงาม การคมนาคมสะดวกด้วยถนน 8 เลน
|
|
![]() ![]() |
|
เจดีย์บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ลักษณะเป็นรูปทรงระฆังคว่ำ มีพระพุทธรูป 2 องค์ ปางมารวิชัยประดิษฐานอยู่บริเวณด้านหน้า เจดีย์องค์นี้ มีตำนานเล่าขานกันว่า เป็นเจดีย์ที่สร้างโดยบุคคลเพียงคนเดียว ท่านชื่อ ตายงค์ สาเหตุที่สร้างเพราะศรัทธาหลวงปู่นิ่มซึ่งเป็นเจ้าอาวาสวัดกลางในสมันนั้น ตายงค์เป็นผู้ที่เลื่อมใสในพระพุทธศาสนาไม่ฆ่าสัตว์ ไม่รับประทานปลาเป็น มีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ไว้ครอบครอง จึงคิดสร้างเจดีย์เพื่อเก็บสิ่งศักดิ์สิทธิ์ไว้ โดยสร้างเจดีย์เพียงคนเดียวตั้งแต่เริ่มเผาอิฐ จนกระทั่งเสร็จสมบูรณ์เป็นองค์เจดีย์ และบรรจุพระธาตุหรือสิ่งศักสิทธิ์อื่นๆอีกไว้ในองค์เจดีย์ ชาวบ้านในบริเวณใกล้เคียงจะพบเห็นอภินิหารเป็นดวงไฟ สว่างลอยรอบองค์เจดีย์อยู่เสมอ
|
|
![]() ![]() |
|
คลองบางแก้ว เป็นคลองที่แยกจากแม่น้ำเจ้าพระยาจากจังหวัดอ่างทอง ไหลเชื่อมติดต่อกับตำบลบ้านนา ตำบลบ้านขวาง ตำบลท่าตอ และตำบลบ้านใหม่ ไหลมาบรรจบกับแม่น้ำลพบุรีที่ตำบลหัวไผ่ อำเภอมหาราช เป็นคลองเดินเรือใช้เป็นเส้นทางลัดของอำเภอมหาราชกับอาณาเขตใกล้เคียงในสมัยโบราณ
|
|
![]() ![]() |
|
คลองหนองหม้อ หรือ คลองหม้อ เป็นตลาดอันเลื่องชื่อของชาวอำเภอมหาราช เป็นเส้นทางเสด็จทางชลมารคของพระมหากษัตริย์หลายพระองค์ เป็นชุมชนการค้าสมัยโบราณที่มีอายุนับร้อยปี ตลาดหนองหม้อเริ่มขึ้นหลังน้ำลด ชาวนาเก็บเกี่ยวเรียบร้อยแล้ว ชาวบ้าน แม่ค้า พ่อค้า ใกล้เคียงจะขนของมาวางบริเวณที่เคยขายเมื่อปีก่อนๆ และปลูกร้านขายของและที่พักด้วยไม้บวด เป็นตลาดหลังคามุงจาก 2 ฝั่ง เว้นที่ตรงกลางไว้สำหรับเดินซื้อของ ตั้งเรียงรายอยู่ริมฝั่งน้ำ มีสะพานข้ามคลองเป็นไม้กระดาน 2 แผ่น วางไว้อย่างง่ายๆ สำหรับยกได้เมื่อมีเรือผ่านเข้าออก นับว่าเป็นตลาดขนาดใหญ่เพราะมีสินค้ามากมายวางขาย มีตั้งแต่ ร้านทำทอง ขายทอง ร้านขายจักรยาน ร้านตัดเย็บเสื้อผ้า ร้านขายยา ร้านตีเหล็ก ร้านฝิ่น(โรงฝิ่น) เครื่องปั้นดินเผาต่างๆ ร้านขายขนมไทยที่เลื่องชื่อ โดยเฉพาะขนมถ้วยฟู ประแนม และยังมีโรงงิ้ว บ่อนไก่ และโรงน้ำปลาขนาดใหญ่ ของนายฮั้วที่ตั้งอยู่ริมคลองหนองหม้อ ยามเช้าหนองหม้อจะเต็มไปด้วยผู้คนที่มาจับจ่ายซื้อของที่ตลาดเช้าแถวบ้านโคกสูง จวบจนกระทั่งเวลาประมาณ 9.00-10.00 น. ตลาดจะเริ่มวายเพราะพ่อค้า แม่ค้าเริ่มทยอยขนของกลับ เพื่อเตรียมสินค้ามาขายในวันถัดไป ในสมัยก่อนคลองหนองหม้อ มีปลาชุกชมมาก สามารถจับได้ด้วยมือเปล่า จึงมีนายอากรมาประมูลหนองในอำเภอมหาราชโดยเปิดประมูลในเวลา 3 ปี ในราคา 3 แสนบาท จนมีการบันทึกเสด็จการประพาสต้นของ รัชกาลที่ 5 พ.ศ. 2421 ใจความที่ว่า ในแถบนี้ราษฏรทำปลามีประโยชน์ ซึ่งหมายถึงการประมูลหนองนั่นเอง ในระยะหลังมีการประมูลหนองได้โดย เถ้าแก่โต ชาวบ้านพากันเรียกว่า หนองเถ้าแก่โต นับว่าหนองหม้อ เป็นตลาดที่แต่งต่างจากที่อื่น เนื่องจากจะทำการเปิดการขายในเฉพาะช่วงหน้าแล้ง ประมาณ 3-4 เดือนเท่านั้น เพราะเป็นที่ราบลุ่ม เมื่อถึงฤดูน้ำหลาก น้ำจะท่วมบริเวณที่ตั้งของตลาด กลายเป็นพื้นน้ำอันกว้างใหญ่ ที่ชาวบ้านเรียกกันว่า ทะเลมหาราช และที่บริเวณนี้ ยังมีสิ่งที่แปลกอีกอย่างหนึ่งของชาวบ้านขวางคือ กอไผ่กอเดียว ซึ่งเป็นกอไผ่ ที่ตั้งตระหง่านอยู่ท่ามกลางทะเลมหาราช ถือว่าเป็นสิ่งแปลกอีกสิ่งหนึ่ง...
|
|
![]() ![]() |
|
ศาลเจ้าแม่ทองคำ เป็นศาลที่ชาวชุมชนหนองหม้อและใกล้เคียงให้ความเคารพนับถือ ต่างพากันมากราบไหว้อยู่เป็นประจำ
|
|
![]() |
หลวงพ่อหินโยก วัดเทพสุวรรณ เป็นพระพุทธรูปเก่าแก่สมัยกรุงสุโขทัย ปางสมาธิ สร้างด้วยหินทรายแดง มีความสวยงามมากเป็นที่เลื่อมใสศรัทธาของชาวบ้านขวางและตำบลใกล้เคียงมากเป็นพระพุทธรูปคู่บ้านอีกองค์หนึ่งของชาวตำบลบ้านขวาง |
![]() |
หลวงปู่ทรัพย์ วัดใหม่ปากบาง ท่านเป็นพระสหายสนิทของสมเด็จหลวงพ่อโต โดยทราบกับทั่วไปว่า สมเด็จปากบางของหวงปู่ทรัพย์ เป็นพระเครื่องยอดนิยมของชาวอำเภอมหาราช |
![]() |
หลวงพ่อพระพุทธมุนีศรีไสยาสน์ วัดใหม่ปากบาง สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2549 |
![]() |
หลวงพ่อสังวาลย์มงคล วัดท่าตอ เป็นพระพุทธรูปทรงเครื่องปางมารวิชัย มีนามเดิมว่า หลวงพ่อลอย หรือหลวงพ่อศาลาดิน มีตำนานเล่าขานกันว่า ท่านลอยน้ำมาติดต้นโพธิ์ จึงอัญเชิญมาประดิษฐานที่วัดท่าตอ กระทั่งสมัยพระอธิการแวว เป็นเจ้าอาวาส จึงเปลี่ยนชื่อของหลวงพ่อเสียใหม่ว่า หลวงพ่อสังวาลมงคล ทุกๆปีจะมีงานประจำปี คือ วันแรม 4 ค่ำ 5 ค่ำ ของเดือน 5 และเดือน 11 จึงมีประชาชนมากราบไว้จำนวนมาก |
![]() |
วันพฤหัสบดีที่ 21 ตุลาคม เวลา 13.30 น. เสด็จมาทรงทอดผ้าพระกฐินต้นเป็นการส่วนพระองค์โดยการทูลเชิญคุณท้าวอินสุริยา(แม่นมในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว) วันอาทิตที่ 7 พฤศจิกายน 2514 เวลา 13.20 น. พระบาทสมเด็จพร้อมด้วยพระราชินีและและพระเจ้าลูกยาเธอทั้ง 4 พระองค์ เสด็จมาเพื่อทรงนมัสการพระพุทธรูปที่วิหารและหลวงพ่อสังวาลมงคล และครั้งที่ 3 นั้นมิได้จดบันทึกไว้ว่าเมื่อใด |
![]() |
ปราสาทจตุรมุข เป็นที่ประทับใน สมเด็จพระนารายณ์มหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยา พระองค์ได้เสด็จมาตามลำน้ำลพบุรี ราว 300 ปีเศษ ได้ทรงสร้างปราสาทจัตุรมุขและเรือนรับรองของคณะฑูตานุทูตชาวต่างชาติและข้าราชบริพาร ภายหลังพม่ายกทัพมาตีกรุงศรีอยุธยาและเสียเมืองให้แก่พม่า วัดวาอารามถูกทำลายจึงเหลือเพียงแค่ซากปรักหักพัง ปัจจุบันมีพระพุทธรูปปางมารวิชัย มีรูปปั้นสมเด็จพระนเรศวรและพระพี่นาง ประดิษฐานอยู่ในปราสาทจตุรมุขด้วย |
![]() |
พระพุทธมหามุนีศรีมหาราช วัดกุฎีทอง เป็นพระพุทธรูปนั่งตามแบบสมัยอยุธยาปางสะดุ้งมาร พระพักตร์ยิ้ม ก่ออิฐถือปูน โดยสมเด็จพุฒจารย์(โต) ทรงสร้างไว้เมื่อครั้งสมัยธุดงค์ผ่านมา ประดิษฐานโดดเด่นอยู่บริเวณริมแม่น้ำลพบุรี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินเป็นองค์ประธานยกพระเกศมาลา |
|
|
บุคคลสำคัญของชาวบ้านขวาง |
|
![]() |
นายพินิจ ฉายสุวรรณ ศิลปินแห่งชาติ อาจารย์ผู้เชี่ยวชาญดนตรีไทยประจำวิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล และในทุกๆปีจะมีการจัดพิธีไหว้ครูประจำปี |
|
|
ที่พักและโฮมสเตย์ |
|
1. โฮมสเตย์บ้านศิลปินแห่งชาติมีห้องพักและห้องจัดเลี้ยง ไว้รองรับ |
|
|
|
![]() |
2. ตะวันรีสอร์ท |
![]() |
3. ซันไดร์ฟอินน์รีสอร์ท |
![]() |
4. ณ.บางแก้ว คันทรีไซร้ เป็นห้องพักไม้ไผ่ทั้งหมด มีทั้งที่พักและกิจกรรม อาทิเช่น การล่องเรือคลองบางแก้ว การขี่จักรยานชมทัศนียภาพตามท้องทุ่งนา วิถีชีวิตชาวบ้าน |
|
|
ร้านอาหารและเครื่องดื่ม |
|
![]() |
|
![]() |
5. ร้านกาแฟ 108 coffee ร้านกาแฟใน โฮมสเตย์ ณ.บางแก้วคันทรีไซร้ ตัวร้านทำด้วยไม้ไผ่สวยงาม |
![]() |
6. ร้านกาแฟสด กดกริ่ง ตั้งอยู่บริเวณริมถนนโพธิ์พระยา-ท่าเรือ ตัวร้านทำด้วยไม้สักสวยงาม |
|
|
สินค้าขึ้นชื่อและส่งออก |
|
![]() |
1. ปลาย่าง ปลาส้ม ปลาแดดเดียว ปลาร้า เป็นสินค้าขึ้นชื่อ และส่งออกต่างประเทศของตำบลบ้านขวางและใกล้เคียง |
![]() |
2. มะตูมเชื่อม มะตูมอบแห้ง พุทธราเชื่อม ส่งตลาดไทย สุพรรณบุรี อ่างทอง และใกล้เคียง |
![]() |
3. เครื่องหนัง เป็นสินค้าที่รับความนิยมมาก อาทิเช่น กระเป๋า ของชำร่วย ของขวัญ ไดอารี่ มีการสั่งสินค้าส่งออกทั้งในประเทศและต่างประเทศ |
กลุ่มอาชีพในตำบลบ้านขวาง
|
หนังสืออ้างอิง
ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมลุ่มแม่น้ำลพบุรี ของ คุณครูประสาน เสถียรพันธุ์